بررسی عوامل موثر بر شیردهی تا یکماه پس از زایمان در مادران مراجعه کننده به پلی کلینیک زنان-زایمان بیمارستان خاتم الانبیاء

مقدمه: سوء تغذیه مسئول 60% مرگ کودکان زیر پنج سال می باشد که بیشتر از دو سوم این مرگ و میرها به علت عدم تغذیه کافی با شیر مادر طی6 ماه زندگی است. فقط حدود 35% شیرخواران در تمام دنیا طی چهار ماه اول حیات انحصاراً با شیر مادر تغذیه می کنند. شیر مادر، بهترین غذا برحسب تأمین انرژی و تنوع مواد غذایی مورد نیاز کودک است. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی است که به صورت مقطعی بر روی زنان زایمان کرده در بیمارستان خاتم الانبیاء (ص) از سال 1390 تا 1392 با طرح پرسش نامه ضمیمه و مصاحبه یک ماه پس از زایمان انجام گرفته است. نوزادان پره ترم یا بستری شده و مادران مبتلا به بیماری زمینه ای و مشکلات طبی که بر شیردهی اثر منفی دارند از مطالعه حذف شده اند. 462 مادر دارای شرایط بررسی، از نظر سن، پاریتی، شرکت در کلاسهای آموزشی، میزان تحصیلات، نحوه زایمان، مشوقین مادر حین شیردهی و عقیده ی خود مادر نسبت به شیردهی کامل بررسی شده اند. داده های بدست آمده وارد رایانه شده و با نرم افزار آماری spss نگارش 16 و آزمونهای مرتبط، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. در این مطالعه( 0.05 p < ) معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: در این طرح 462 مادر شیرخواردار مورد بررسی قرار گرفتند. 335 مادر در کودکی از شیر مادر، 29 مادر از شیر گاو، 64 مادر از شیرخشک، و 34 مادر از ترکیب شیر مادر و شیر خشک تغذیه شده بودند. 111 مادر دارای سن زیر 25 سال، 165 مادر سن بین 25 تا 30، و 186 مادر سن بالای 30 سال داشتند. 87 مادر زیر دیپلم، 191 مادر دیپلم، 168 مادر لیسانس، و 16 مادر فوق لیسانس و بالاتر داشتند. 317 مادر خانه دار و 104 مادر کارمند بودند. 41 مادر نیز شغل آزاد داشتند. 220 شیرخوار دختر و 242 شیرخوار پسر بودند. 321 مادر در کلاس آموزشی شرکت کرده بودند و 131 مادر شرکت نکرده بودند. 82 زایمان، طبیعی و 380 مورد دیگر سزارین بود. از این 380 مورد، 286 مورد بیهوشی عمومی و 94 مورد بیهوشی اسپینال بود. 138 شیرخوار از گولزنک استفاده کردند. 315 مادر از حمایت همسر برخوردار بودند و 147 مورد از سوی همسران خود حمایتی دریافت نکردند. 219 مادر اول زا، 181 مادر یک فرزند قبلی داشتند و 62 مادر بیش از یک فرزند قبلی داشتند. مادرانی که فرزند قبلی داشتند، فرزند قبلی آنها در 201 مورد از شیر مادر، و 42 مورد ترکیب شیر خشک و شیر مادر تغذیه کرده بودند. نتیجه گیری: از عوامل بررسی شده، شاغل بودن مادر، شرکت مادر در کلاسهای آموزشی، نوع شیردهی قبلی، سطح تحصیلات، نوع زایمان، نوع بیهوشی سزارین، نحوه تغذیه خود مادر در شیرخوارگی، و تاثیر فرزند قبلی رابطه معنا داری با نوع شیردهی داشتند. سن مادر، جنسیت فرزند، حمایت همسر تاثیری بر نوع شیردهی نداشتند وازگان کلیدی: شیر مادر، نحوه شیردهی، عوامل موثر بر شیردهی